آمار مطالب
آمار کاربران
آمار بازدید
|
تصاویر دیده شده در آزمایشگاه جانورشناسی 1
در قالب یک گزارشکار تصویری به صورت پی دی اف
تهیه کنندگان: آقایان محمد ملکی و محسن محمدی
منبع:http://www.bio2s.rozblog.com/
برای دانلود بر روی لینک زیر کلیک کنید
دانلود در ادامه مطلب...
هدف آزمایش
در این کاوش به بررسی ساختار یاخته‌های چند نوع از بافتهای جانوری می‌پردازیم. هدف آموزشی این کاوش این است که نهایتا بتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
- مشخصات کلی یاخته‌های بافتهای پوششی ، ماهیچه‌ای مخطط و خونی را شرح دهید.
- نمونه‌هایی از بافتهای جانوری تهیه کنید و یاخته‌های آنها را در زیر میکروسکوپ مشاهده کنید.
- نمونه‌های بافتهای جانوری آماده را در زیر میکروسکوپ مشاهده کنید و نوع آنها را تشخیص دهید.
 |
مفاهیم نظری
بافتهای جانوری که متنوع و متعددند ، سازنده دستگاهها و اندامهای مختلف مانند دستگاه گردش خون ، گوارش ، تناسلی ، عصبی و... در بدن موجود زنده هستند. برای مشاهده و تشخیص دقیق ویژگیهای بافتها و مشخصات یاخته‌ای نیاز به تفکیکهای دقیق نظیر برش‌گیری ، رنگ‌آمیزی و تهیه لامهای مناسب و ثابت از این بافتهاست. یکی از بافتهای بدن پوششی است. یاخته‌های این بافت به چند سنگفرشی ، مکعبی و استوانه‌ای دیده میشوند. بافت ماهیچه‌ای مخطط متشکل از تعداد زیادی یاخته‌های دراز استوانه‌ای به نام فیبرهای عضلانی است. فیبرهای ماهیچه‌ای مخطط در زیر میکروسکوپ نوری ، خطوط عرضی مشخص را به صورت نوارهای عرضی متناوب تیره و روشن نشان می‌دهند. بافت خونی یکی از انواع بافتهای پیوندی و دارای چند نوع یاخته است. این یاخته‌ها شامل گویچه‌های سفید و قرمز خون و پلاکتها هستند.
مشاهده 1: یاخته‌های پوششی مخاط دهان
به کمک یک لامل تمیز و یا یک قاشق چایخوری کمی از مخاط دهان خود را به آرامی بتراشید و یاخته‌های جدا شده را ابتدا در یک قطره آب و سپس در یک قطره رنگ لوگل یا آبی‌متیلن زیر میکروسکوپ مشاهده کنید. شکلی از مشاهدات خود بکشید.
پرسشها
- این یاخته‌ها از چه نوع یاخته‌های پوششی هستند؟
- هسته این یاخته‌ها به ترتیب با رنگهای آبی و لوگل به چه رنگی درمی‌آید؟
- غیر از هسته ، سیتوپلاسم و غشا نیز رنگ می‌گیرند؟
مشاهده 2: یاخته‌های ماهیچه‌ای مخطط
- قطعات بسیار نازک و کوچکی از گوشت قرمز را بریده و آنها را مدت ده دقیقه در اسید استیک 10 درصد قرار دهید. این عمل بافت نرم‌شدن بافت ماهیچه‌ای و رشته‌رشته شدن آن می‌گردد.
- رشته‌ها را از اسید خارج کرده ابتدا با آب جاری بشوئید و سپس در ظرف کوچکی حاوی آب مقطر قرار دهید.
- به کمک دو سوزن تشریح ، رشته‌های ماهیچه‌ای را به رشته‌های نازک‌تری تقسیم کنید بطوری که قطر آنها بیش از 0.1 تا 0.2 میلیمتر نباشد.
- یکی از رشته‌های بسیار نازک را روی لام قرار دهید و یک قطره رنک آبی‌متیلن روی آن بریزید.
- لام را با لامل بپوشانید و پس از 5 دقیقه آن را با عدسیهای 10 و 40 در زیر میکروسکوپ ببینید.
پرسشها
- این رشته نازک ماهیچه‌ای از یک فیبر ساخته شده است یا از چند فیبر؟
- تعداد هسته‌های درون هر یاخته کم است یا زیاد؟ هسته‌ها به چه رنگ و در کجای یاخته ماهیچه دیده میشوند؟
- آیا خطوط عرضی تیره و روشن قابل تشخیص هستند ، خطوط چه رنگی هستند؟
- منبع:سایت رشد
دانلود مستقیم و رایگان گزارشکار ازمایشگاه جانور شناسی 1
برای دانلود و دریافت فایل کلیک کنید...
برای دانلود پوستر در اندازه اصلی، اینجا را کلیک کنید. (اندازه فایل: ۵٫۱۶ مگابایت)
طراحی پوستر: حسین تکمار
۶۶ تصویر با بزرگنمائی های متفاوت. پیشنهاد می کنیم، حتما دانلود کنید.
اندازه فایل: ۶٫۱۴ مگابایت
منبع:پایگاه زیست شناسی پرند
۶۶ تصویر با بزرگنمائی های متفاوت. پیشنهاد می کنیم، حتما دانلود کنید.
اندازه فایل: ۶٫۴۱ مگابایت
منبع:پایگاه زیست شناسی پرند
حجم: 2.5 مگابایت
به خاطر وسعت دامنه ی اطلاعات درباره بند پایان و درک بهتر شما عزیزان هم بجای عکس و ...
براتون اسلاید بند پایان رو گذاشتم که علاوه بر توضیح دارای عکس های متنوع نیز هست
حجم : 4 مگابایت
پ.ن: برای مشاهده اسلاید به نرم افزار power point یاpower point viewer نیاز دارید
منبع:
دانلود گزارش کار آزمایشگاه گیاه شناسی
عنوان: گزارش کار آزمایشگاه گیاه شناسی
زبان: فارسی
فرمت: PDF
توضیح : این مجموعه شامل 11 فایل PDF گزارش کار آزمایشگاه گیاه شناسی + آموزش نحوه رنگ آمیزی مضاعف هست.
سرفصل ها بر اساس آنچه در دانشگاه اصفهان ارائه می شوند می باشد.
آزمایش 1 - سلول گیاهی
آزمایش 2 - پلاست ها
آزمایش 3- بلور
آزمایش 4 - بافت محافظ
آزمایش 5 - بافت استحکامی
آزمایش 6 - بافت استحکامی کلرانشیم
آزمایش 7 - ساقه گیاه
آزمایش 8 - برگ گیاه
آزمایش 9 - گل آذین
آزمایش 10 - میوه و دانه
ادامه مطلب...
هدف از تدوین این کتاب فراهم ساختن دیباچه ای بر تشریح مقایسه‌ای مهره‌داران جهت استفاده دانشجویان رشته‌های مختلف زیست شناسی به ویژه علوم جانوری و تربیت دبیر زیستی است. مطالب این کتاب در قالب تصاویر رنگی درباره مراحل تشریح ارائه شده و با مطالبی درمورد تشریح مقایسه‌ای تکمیل تر گردیده است...  دانلود:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تهیه عصاره خاک _ درصد رطوبت وزنی خاک
هدف آزمایش :بررسی قابلیت نیمه تراوایی غشا و چگونگی جریان های سیتوپلاسمیمقدمه و تئوری :سیکلوزانواع حرکت های سلولی بر 5 دسته می باشند سیکلوز ؛ مژه و تاژک ؛ پروتئین های انقباضی ؛حرکت آمیبی و حرکت براونی .سیکلوز عبارت است از یک نوع حرکت آرام و دائمی که با مصرف انرژی مکانیکی در سیتوپلاسم اتفاق می افتد .سلول های زنده به منظور تبادل مواد درون سلولی از این جریان سیتوپلاسمی کمک می گیرند.همچنین این جریان در انتقال مواد از سلولی به سلول دیگر نقش مهمی را ایفا می کند.جنبشهای سیتوپلاسمی نتیجه ناهنجاری یا جابجایی پروتئینهای ساختمانی هستند. سیکلوز یعنی جریان درونی سیال ترین بخشهای سیتوپلاسم و از طریق مخلوط کردن مجموعه لایه سیتوپلاسمی ؛ جریانهایی کاملا قابل مشاهده ای ایجاد کرده که با میکروسکوپ های نوری می توان آن ها را رویت کرد. تغییرات مقدار آن دیواره‌ها یا محتویات یاخته‌ای بر حسب رطوبت محیط موجب ناهنجاریهای مکانیکی میشوند.شکفتن هاگدانهای سرخسها ، کیسه‌های گرده مخروطیان ، بعضی میوه‌های خشک مانند خورجین نیز بر همین اساس است.برای مطالعه سیتوپلاسم معمولا از دو گیاه آبزی به نام Elodeaو Hydrillaاستفاده می کنند. این گیاهان را با همین نام می توانید از مکانهایی که ماهی زینتی می فروشند تهیه کنید. سیتوپلاسم سلولهای برگ این گیاهان مانند اکثر سلولهای گیاهی به صورت یک ورقه نازک اطراف واکوئل بزرگ مرکزی را احاطه می کنند .گیاهی آبزی به الودآ اکثرا به عنوان گیاه زینتی در آکواریوم ها دیده می شود و دارای سلول های چند وجهی و کشیده حاوی مقادیر فراوانی کلروپلاست می باشد. هنگامی که برگ الودآ را زیر میکروسکوپ قرار داده شود می توان مشاهده کرد که کلروپلاستها به صورت چرخشی در اطراف سلول حرکت می کنند که این حرکت انتقالی کلروپلاستها ناشی از حرکت و تغییر مکان سیتوپلاسم و به بیان دیگر به علت سیکلوز است .مواد و وسایل آزمایش :1 : گیاه Elodea – میکروسکوپ- لام و لامل . 2 : قرمز خنثی – پیاز – شیشه ساعت – شعله ( چراغ الکلی ) – آب مقطر – تیغ اسکالپر – پنس - پلیت - میکروسکوپ و لام و لامل. 3: الف ) محلول آب نمک 20 درصد ب )آب مقطر – شیشه ساعت - میکروسکوپ لام و لامل .شرح آزمایش :آزمایش اول ( سیکلوز ) :قسمتی از برگ گیاه Elodea را برش زده در زیر میکروسکوپ قرار می دهیم و به مشاهده جریان سیتوپلاسمی (Cyclosis ) که باعث حرکت سیتوپلاسم در بستر سلول می شود ؛ می پردازیم .آزمایش دوم ( رنگ پذیری حیاتی ) :الف ) کمی از اپیدرم پیاز را جدا کرده درون شیشه ساعت قرار می دهیم و بر روی آن کمی قرمز خنثی 01/0 در صد می ریزیم و حدود 15 دقیقه صبر می کنیم . سپس آن را زیر میکروسکوپ قرار داده و مشاهده می کنیم .ب ) بعد آن را به طور کامل تا سر حد امکان شسته دوباره زیر میکروسکوپ قرار داده به مشاهده آن می پردازیم .پ ) کمی از اپیدرم پیاز را جدا کرده درون پلیت قرار داده داخل آن کمی آب ریخته سپس روی شعله قرار می دهیم تا به جوش آید ؛ بعد از آن اپیدرم را توسط پنس برداشته داخل شیشه ساعت قرار می دهیم و بر روی آن کمی قرمز خنثی 01/0 در صد می ریزیم و حدود 15 دقیقه صبر می کنیم . سپس آن را زیر میکروسکوپ قرار داده و مشاهده می کنیم .ت ) بعد از آن اپیدرم مشاهده شده را به طور کامل شسته ؛زیر میکروسکوپ قرار داده به مشاهده آن می پردازیم .نتایج به دست آمده :الف ) تمام سلول به خوبی رنگ گرفته بود . دیواره مشخص بوده و تمام سطح سلول به رنگ قرمز دیده میشود .ب ) دیواره ها رنگ خود را از دست داده و سلول به صورت بی رنگ در می آید .سلول های پخته شده به دلیل سست شدن دیواره سلولزی رنگ پذیری کمتری دارند ...پ ) دیواره ها و سطح سلولی به خوبی رنگ گرفته و هسته سلول به طور واضح قابل رویت می باشد .ت ) دیواره ها رنگ خود را از دست داده اما هنوز هسته را به طور واضح می توان دید .نتیجه گیری :سلول های گیاهی به صورت فشرده در کنار هم قرار دارند.سلول های گیاهی به دلیل وجود دیواره دارایابعاد هستند . فضای بین سلولی در بین آنها وجود ندارد(اگر مناطق سیاه رنگ در نمونه دیده شد آنهاحباب های هوا هستند که نباید آنها را اشتباها جزو ساختمان گیاه به حساب آورد)هسته به خوبی درمیان فضای هر سلول قابل رویت می باشد.آزمایش سوم :الف ) پلاسمولیز :مقداری از اپیدرم پیاز را جدا کرده درون شیشه ساعت قرار می دهمیم . بر روی آن کمی محلول آب نمک 20 درصد اضافه کرده در زیر میکروسکوپ قرار داده به مشاهده آن می پردازیم .ب ) تورژسانس :مقداری از اپیدرم پیاز را جدا کرده درون شیشه ساعت قرار می دهمیم . بر روی آن کمی آب مقطر اضافه کرده در زیر میکروسکوپ قرار داده به مشاهده آن می پردازیم .نتایج به دست آمده :الف ) بر اثر پدیده اسمز ؛با قرار دادن سلول گیاهی ( غلظت کم ) در آب نمک (غلظت زیاد ) ؛ آب از سلول خارج شده ؛ حجم پروتوپلاسم سلولی کاهش می یابد . در نتیجه غشا جمع شده و دیواره را به طور مجزا می توان به خوبی مشاهده کرد .ب ) در این حالت نیز بر اثر پدیده اسمز آب در خلاف جریان شیب غلظت حرکت کرده از محیط وارد سلول گیاهی می شود و در نتیجه آب وارد واکوئل ها گشته واکوئل به غشا فشار آورده ؛ غشا به طور کامل به دیواره می چشبد و سلول حالت متورم و کشیده پیدا می کند .
منبع
بررسی و تشریح رده خزندگان
حیوانی که بررسی می شود مائورمیس کاسپیکا Mauremys caspica نام دارد که به لاک پشت خزرینیز معروف است.
جایگاه کریزومیس از نظر رده بندی جانوریMauremys caspica به ترتیب زیر می باشد :
1-سلسله جانوری Animal Kingdom
2- زیر سلسله متازوآSubkingdom Metazoa
3_ شاخه کوردات ها ( مهره داران )Phylum Chordata
4_زیر شاخه آرواره دارانSubphylum Gnathostomata
5_ فوق رده چهارپایانSuperclass Tetrapoda
6- رده خزندگان Class Reptilia
Order7- راسته لاک پشتانChelonia testudinat
8- زیر راسته لاک دارانSuborder Thecophora
9- فوق تیره کریپتود یراSuperfamily Cryptodira
10- تیره تستودی نیدهFamily testudinidae
11- جنس مائورمیسGenus Mauremys
12- گونه کاسپیکاSpeciese caspica
در این کاوش به بررسی و تشریح اندام هاییک لاک پشت می پردازیم
ویژگی های لاک پشت به شرح زیر است:
-این گونه لاک پشت فراوانترین گونه ایران است.
-طول کاسه پشتی 25 سانتی متر می رسد و لاک پشتی سخت واز صفحات
شاخی بزرگ و گنبدی شکل است و معمولا به رنگ سبز زیتونییا قهوه ای با
نقوش زرد رنگ است.کاسه شکمی به رنگ قهوه ای تیره با حاشیه زرد رنگ است.
-سر از پوست صاف و پاها از پولک های بسیار ظریف پوشیده شده است.
-دندان ندارد ولی دارای برامدگیهای شاخی است.دارای پلک سوم است که از گوشه داخلی چشم بطرف
-دیگر کشیده می شود.
-قلب از دو دهلیز ویک بطن که بوسیله دیواره ناقصی بدو قسمت تقسیم شده است.
-کبد از دو قسمت بزرگ تشکیل شده و کیسه صفرا در زیر قسمت راست کبد قرار دارد .
تنفس ششی دارند اما توسط کلواک نیز در آب تنفس می کنند
-لقاح داخلیاست وبا اندام جفت گیری انجام می گیرد و تخم ها دارای زرده زیاد ودر پوسته آهکی جای دارد.
-پرده های جنینی شامل آمنیون ، کوریون ، کیسه زرده و آلانتوئید در مدت جنینی وجود دارد و نوزاد متولد
-شده شبیه بالغ است و دگردیسی ندارد.
-لوله گوارش از دهان آغاز شده سپسحلق و مری و معده و روده کوچک و بزرگ و مخرج که به کلواک ختم می شود.
-دارای طهال و لوزالمعده است.
-مغز شامل عصب بویایی ، قطعه بویایی ، دو نیمکره مخ ، اپی فیز ، مغز دوم یا دین سفالن ، دو لوب بویایی ،
-مخچه و بصل النخاع است کبه نخاع متصل است.
-دستگاه تناسلی نر شامل دو بیضه لوبیایی شکل و اپیدیدیم و مجرای وابراناست که به کلواک ختم می شود.
-جنس ماده نیز دارای دو تخمدانتو پر نسبتا پهن می باشد که توسط اویداکت به کلواک مربوط می شود و لقاح
نحوه تشریح لاک پشت :
ابتدا حیوان را از پهلو در دست بگیرید سپس حد فاصل بین صفحه شکمی و پشتی را با اره مخصوص اره کنید بطوری که صدمه ای به حیوان نرسد تا غشاء محل اتصال دو صفحه نازک شود سپس اره را در دو سر محل نازک شده قرار داده و محکم فشار دهید تا صفحه شاخی در آن محل شکسته شود دراین حال هنوز صفحه شکمی از صفحه پشتی جدا نشده است و این دو صفحه در محلدستها و پاها و دم و سر به پوست بدن حیوان متصل است با قیچی نوک تیز اتصالات پوست را ازصفحه شکمی جدا کنید سپس با یک اسکالپل نوک تیز به آرامی اتصالات پرده صفاقی را از صفحه شکمی قطع نماییدحال استخوانهای شانه در ناحیه سینه و استخوانهای لگن در ناحیه شکم را که روی
اندامهای داخلی را می پوشاندبا قیچی از میان جدا نمایید بطوری که به اندامهای زیرین صدمه ای وارد نگردد. دو طرف استخوانها را بدست گرفته و محکم بطرف عقب بخوابانید تا شکسته شوند سپسپرده و عضلات روی اندامهای داخلی بدن آشکار می شوند
گزارش کار آز پروتو
password : IRAN-STU.COM
سال2011|264صفحه | ISBN: 9780895828729| 16,2MB |
دانلودکتاب
معرفی: هدف اطلس تمام‌رنگی موجود این است که به‌عنوان یک مکمل برای معرفی‌نامه‌های میکروبیولوژی آزمایشگاهی عمل کند.
این کتاب نه برای جایگزین شدن آن کتاب‌ها طراحی شده است و نه با هدف جایگزین‌شدن عملکرد واقعی تکنیک‌ها بلکه تصاویر برای کمک به شرح و تفسیر نتایج تدارک دیده شده‌اند.
ویرایش سوم کتاب “اطلس تصویری آزمایشگاه میکروبیولوژی” یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های میکروبیولوژی در معتبرترین بازار‌های آموزشی به شمار می‌آید که نویسندگان با اصلاح قابل‌توجه در ویرایش جدید باعث موفقیت آن شده‌اند.
این اطلس قابلیت سازگاری با هر کتاب میکروبیولوژی دیگر را دارد.
آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری 1 (تست همولیز)
آزمايشگاه فيزيولوژي جانوري 1 ( فشار خون)
آزمايشگاه فيزيولوژي جانوري 2 (قلب و الكتروكارديوگرافي)
حجم : 246MB
فرمت : mp4
رمز : www.bbook.ir
دستگاه لنفاوی
گره لنفاوی شامل محیطی پر رنگ و متراکم است و دارای لنفوسیت کوچک میباشد و دارای مرکزی روشن بنام مرکز زایا است که دارای لنفوسیتهای بزرگ میباشد.
اعضای دستگاه لنفاوی
غده لنفاوی :
در ناحیه گردن،بناگوش وجود دارند.
چون رگهای لنفی در عقده‌ها قرار دارند به عنوان تصفیه کننده لنف محسوب میشوند.
هر عقده لنفاوی بوسیله کپسول محصور میشود.
استطاله‌‌هایی از کپسول به داخل عضو میرود بنام ترابکولا
بخش مقعر آن ناف نام دارد.
طحال :
بزرگترین عضو لنفاوی است
در حفره شکمی،زیر دیافراگم ، عقب معده قرار دارد.
طحال در زندگی داخل رحمی عضو خونساز است و توسط سروز پوشیده شده است.
پولپ سفید از گره لنفاوی و سرخرگ مرکزی ساخته شده است.
پولپ قرمز دارای تعداد زیادی گلبول‌قرمز خون است.
تیموس:
از پوشش سومین کیسه حلقی منشا گرفته
لنفوسیتهای T را ایجاد میکند.
دیواره‌هایی از کپسول،تیموس را به لوبهای ناقص تقسیم میکند.
هورمون تیموزین برای تمایز سلولهای T تولید میکنند.
پارانشیم تیموس دو بخش دارد : 1-قشری 2-مغزی
در بخش مغزی اجسام هاسال وجود دارد.
لوزه‌ها :
سه نوعند : لوزه کامی - لوزه زبانی - لوزه حلقی
پوشش لوزه کامی و زبانی مطبق سنگفرشی ولی لوزه حلقی مطبق کاذب است.
کریپت‌ها عمیق‌ترند و مرکز زایا خیلی بزرگ است.
گفتارهفتم : دستگاه محافظ بدن ( پوست وضمایم آن)
دستگاه محافظ بدن شامل: پوست، غدد پوستی،مو و ناخن است.
نویسنده: مجتبی مشهدی
الف-مقايسه برش هايي از ساختار ساقه و ريشه
1-در ساقه حجم پوست از استوانه مركزي كم تر، در حالي كه در ريشه معمولا حجم پوست از استوانه مركزي بيشتر است. به عبارت ديگر در ريشه استوانه مركزي مشخص تر است.
2-در ساقه آوندها در مقابل هم و به نحوي قرار گرفته اند كه آوند هاي چوبي به سمت مركز و آوندهاي آبكش به سمت روپوست قرار گرفته اند. در صورتي كه در ريشه آوندها يك در ميان قرار گرفته اند.
ب-مقايسه برش هاي ساقه و دمبرگ
1-دسته هاي آوندي در ساقه روي يك يا چند دايره قرار گرفته، يا در همه جاي آن پراكنده اند. ولي در دمبرگ روي يك كمان قرار گرفته اند.
2-آوندهاي چوبي ساقه به سمت داخل و آوندهاي آبكش آن به سمت خارج قرار دارند. ولي در دمبرگ آوندهاي چوبي در بالا و آوندهاي آبكش در زير آن ها قرار گرفته اند.
3-در دمبرگ تقارن دو طرفي وجود دارد و خط تقارن از وسط شيار دمبرگ(بخش مقعر) مي گذرد ولي در ساقه تقارن معمولا به صورت شعاعي است.
پ-مقايسه برش هاي ساقه گياهان تك لپه و دو لپه
1-تعداد دسته هاي آوندي در ساقه گياهان تك لپه اي فراوان تر است كه روي دواير تقريبا هم مركز قرار دارند. در صورتي كه اين دسته ها در گياهان دولپه اي كمتر و روي يك دايره قرار گرفته اند.
2-در ساقه گياهان دو لپه اي پوست مشخص تر ولي در ساقه گياهان تك لپه اي پوست نازك و گاهي مرز آن با استوانه مركزي نا مشخص است.
ت-مفايسه برش هاي ريشه گياهان تك لپه و دو لپه
1-در ريشه گياهان تك لپه اي استوانه مركزي بزرگتر و حجم پوست كمتر است. در صورتي كه در ريشه گياهان دولپه اي استوانه مركزي كوچكتر و حجم پوست بيشتر است.
2-در گياهان تك لپه اي وسط ريشه معمولا بافت پارانشيم مغزي وجود دارد كه در بيشتر گياهان دولپه اي ديده نمي شود.
3-در گياهان دولپه اي معمولا تعداد دسته هاي آوندي كمتر از تك لپه اي هاست.
4-در گياهان دولپه اي دسته هاي آوندي در كنار هم قرار گرفته اند و شكل ضربدر مي سازند. ولي در گياهان تك لپه اي دسته هاي آوندي از هم فاصله دارند وبين آنها بافت پارانشيم مغزي ادامه مي يابد و اشعه مغزي را مي سازد.
5-حلقه كاسپاري در سلول هاي آندودرم گياهان تك لپه اي در برش عرضي نعل اسبي به نظرمي رسد. ولي در گياهان دولپه اي اين حلقه به صورت يك خط در طول يك سلول يا نقطه هايي در بين سلول هاي مجاور ديده مي شود.
6-در لايه آندودرم بعضي گياهان تك لپه اي سلول هاي معبر وجود دارد. اين سلول ها در گياهان دولپه اي كمتر ديده مي شوند.
ث-مقايسه برش عرضي برگ گياهان تك لپه و دولپه
1-تفاوت چنداني بين آن ها وجود ندارد. هر دو داراي پارانشيم نرده اي و حفره اي هستند. ولي در گياهان دولپه اي كه برگ به صورت افقي قرار گرفته است، پارانشيم نرده اي در بالا و پارانشيم اسفنجي در پايين قرار گرفته است. در صورتي كه در اكثر گياهان تك لپه اي كه برگ ها به صورت عمودي هستند، ميانبرگ فقط از نوع پارانشيم اسفنجي است.
2-در سطح زيرين برگ هاي افقي تعداد روزنه ها بيشتر است. ولي در برگ هاي عمودي مثل برگ هاي گياهان تك لپه اي تعداد روزنه ها در هر دو طرف يكسان است.
(مجله رشد زيست شناسي-شماره 77)
در برگه‌های آزمایش مختلف ممکن است به صورت‌های مختلف HGB،Hg، یا Hgb نوشته شود. همه این ها مخفف کلمه هموگلوبین، یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده گلبول های قرمز است که با اکسیژن ترکیب می شود و آن را در خون حمل می کند.
این ماده که در آن آهن به کار رفته، جایگاه‌های مختلفی برای ترکیب با اکسیژن دارد. هموگلوبین در جایی که اکسیژن زیاد وجود دارد با آن ترکیب میشود و در محیط کم اکسیژن، آن را آزاد میکند.
اندازه‌گیری مقدارکلی هموگلوبین، به نوعی نشان‌هنده تعداد گلبولهای قرمز است.
مقادیر اصلی مقدار طبیعی : برای آقایان 14 تا 18 گرم در دسی‌لیتر و برای خانم‌ها مقادیر 12 تا 16 گرم در دسی‌لیتر.
محدوده خطر: هموگلوبین زیر 5 و بالای 20 مقادیر خطرزا به حساب می‌آیند و حتما نیازمند رسیدگی فوری هستند.
چه چیزهایی باعث کاهش هموگلوبین میشود؟
همان دلایلی که باعث کاهش گلبولهای قرمز می شوند، با تخریب هموگلوبین، مقدار آن را هم کم می کنند. کم‌خونی، خون‌ریزی شدید، سرطان، سوءتغذیه، بیماری لوپوس، بیماری‌های کلیوی و بزرگی طحال باعث کاهش هموگلوبین میشوند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپیرین و ایندومتاسین و همچنین داروهای ضدسرطان هم مقدار هموگلوبین خون را کم میکنند.
چه چیزهایی باعث افزایش هموگلوبین میشود؟
مشکلات ریوی، سوختگی شدید، نارسایی مزمن ریه و از دست دادن زیاد آب بدن (دهیدراسیون) مقدار این ماده حیاتی را افزایش می‌دهند. داروهای جنتامایسین و متیل‌دوپا هم هموگلوبین را افزایش می دهند.
نکته:
- مقدار هموگلوبین در بارداری کاهش می‌یابد، چون با اینکه خون‌سازی کمی بیشتر شده است، اما حجم مایع بدن و خون بالا رفته و مقدار کلی هموگلوبین در هر دسی‌لیتر کاهش می‌یابد.
- زندگی در ارتفاعات هم به خاطر نیاز بیشتر بدن به اکسیژن و کمبود اکسیژن محیط، باعث تولید بیشتر هموگلوبین میشود.
- در طحال اغلب سلولهای پیر خون تخریب میشوند. بزرگ شدن طحال، یعنی تخریب بیشتر سلول‌ها و به دنبال آن کاهش گلبول های قرمز و هموگلوبین رخ می‌دهد.
HCT یا (Hematocrit)
هماتوکریت یا HCT هم یکی از مقادیر اندازه‌گیری گلبول قرمز است. به طور کلی «هِم» (heme) به معنای آهن است و هر جا در هر کلمه‌ای آمد، حتما آن کلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد.
هماتوکریت درصدی از حجم کل خون است که شامل گلبول های قرمز می باشد و با اندازه‌گیری قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمایش نسبت به کل ارتفاع خون اندازه‌گیری میشود.
به خاطر بیماری‌ها و شرایط مختلفی که می‌توانند اندازه‌گیری هموگلوبین و گلبول قرمز را با اشکال مواجه کنند، HCT هم اندازه‌گیری میشود تا به طور مستقیم نشان‌دهنده اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز باشد. این عدد معمولا با درصد نشان داده میشود.
مقادیر طبیعی : 42 تا 52 درصد برای آقایان و 37 تا 47 درصد برای خانم‌ها. در خانم‌های باردار درصد بالاتر از 33 طبیعی است.
محدوده خطر : HCT بالاتر از 60 درصد و پایین‌تر از 15 درصد.
چه چیزهایی باعث کاهش آن میشود؟
تقریبا همان عواملی که باعث کاهش هموگلوبین و گلبول های قرمز خون می شوند. شرایطی مثل پرکاری تیروئید، سیروز کبدی، نارسایی مغز استخوان و میلوم مولتیپلMultiple) (myeloma نیز باعث کاهش هماتوکریت میشوند.
چه چیزهایی باعث افزایش آن میشود؟
سوختگی، اسهال شدید، بیماری‌های انسدادی ریوی، از دست دادن زیاد آب بدن، تولید بیش از حد گلبول قرمز از عوامل افزایش دهنده ی HCT هستند.
نکته:
- بیماری‌هایی که باعث به وجود آمدن شکل‌های غیرطبیعی گلبول قرمز میشوند (مثل بیماری گلبول قرمز داسی‌‌شکل) مقدار HCT را تغییر می‌دهند.
- وقتی مقدار گلبول سفید خیلی بالا باشد، بر مقدار HCT موثر است.
- در صورت طبیعی بودن اندازه‌های گلبول قرمز، مقدار هماتوکریت، سه برابر هموگلوبین است.
- هماتوکریت را نباید بلافاصله بعد از خون‌ریزی شدید اندازه‌گیری کرد.
عنوان آزمایش: Hct
هدف: تعیین درصد حجمی گلبول قرمز
تئوری آزمایش:
اصطلاح هماتوکریت برای اندازه گیری غلظت خون یا به عبارت دیگر تعیین حجم گلبول های قرمز خون بکار میرود
آزمایش هماتوکریت به عنوان ساده ترین ودر اصل مهمترین آزمایش برای تشخیص کم خونی ها( آنمی ها) در پزشکی کار برد دارد.
تعریف علمی هماتوکریت خون HCT :
مقدار درصد حجمی که گویچه های قرمزپس از سانتر یفیوژ کردن خون اشغال می کنند را هماتوکریت گویند. به عبارت دیگر هماتوکریت عبارت است از نسبت حجم گلبولهای قرمز فشرده شده به حجم خون تام که بر حسب در صد گزارش میشود.
نرمال هماتوکریت :
درمردان ۴۹%-۴۰%
درزنان ۴۴%-۴۰%
* مقدار نرمال هماتوکریت با جنس و سن وارتفاع ازسطح دریا وغیره بستگی دارد
وسایل مورد نیاز:
۱. دستگاه سانتریفیوژمیکروهماتوکریت
۲. لوله های موئینه(کاپیلری) با حلقه قرمز
۳. خمیر مخصوص
۴. لانست
۵. پنبه
۶. الکل
۷. خط کش مخصوص
*دو نوع لوله موئینه وجود دارد:
الف- لوله های موئینه ساده که فاقد ماده ضد انعقاد ند مشخصه این لوله ها وجود حلقه آبی رنگ در بالای لوله است,اینها برای نمونه هایی که باماده ضد انعقادی EDTA تهیه شده اند استفاده میشوند
ب- لوله های موئینه ضد انعقاد دار(هپارینه) داخل این لوله ها آغشته به ماده ضدانعقاد هپارین هستند. وجود حلقه قرمزرنگ در بالای لوله مشخصه آنهاست برای گرفتن خون از نوک انگشت یا پاشنه پا در نوزادان استفاده میشوند، ما اکنون از این نوع لوله استفاه می کنیم.
روش کار:
ابتدا نوک انگشت را توسط پنبه آغشته به الکل ضد عفونی میکنیم . بعد توسط یک ضربه لانست نوک انگشت را سوراخ کرده، خون جریان پیدا میکند قطره اول خون راحذف می کنیم. لوله موئینه را روی خون نوک انگشت گذاشته تا دو سوم لوله موئینه از خون پر شود. حالا طرف دیگر لوله را توسط انگشت نشانه می بندیم تا خون از لوله خارج نشود نوک لوله موئینه را با چند بارفرو بردن در داخل خمیر مخصوص مسدود می کنیم.
لوله موئینه را در دستگاه سانتریفیوژ طوری قرار می دهیم که نوک بسته شده لوله به طرف خارج روی واشر لاستیکی دستگاه وسر باز لوله بطرف داخل دستگاه قرار گیرد. صفحه محافظ دستگاه را می بندیم دستگاه راروشن می کنیم تایمردستگاه رابرای مدت پنج دقیقه کوک می کنیم .
وقتی دستگاه کاملا از حرکت ایستاد، لوله موئینه را از آن خارج می کنیم . حالاخون داخل لوله موئینه به سه قسمت تقسیم شده است:
۱. گویچه های قرمز متراکم
۲. یک لایه خیلی نازک سفید رنگ به نام بافی کت شامل گویچه های سفید وپلاکت ها
۳.پلاسمای خون
لوله موئینه را روی خط کش مخصوص قرار داده با حرکت لوله روی خط کش وضعیتی را به وجود می آوریم که فصل مشترک بین خمیر وخون روی عدد صفر و آخرین سطح پلاسما روی عدد صد قرار گیرد حالا عددی که طول ستون گویچه های قرمز رانشان می دهد هماتوکریت شخص میباشد در تمام مراحل خواندن هماتوکریت باید از بالا با زاویه ۹۰درجه به صفحه نگاه کنیم.
نکات:
۱. سرعت دستگاه دوازده هزار دور در دقیقه است.
۲. ممکن لوله موئینه داخل دستگاه سانتریفیوژ میکروهماتوکریت بشکند.
علت:
۱. عدم تعادل: برای جلوگیری از شکستن لوله باید کار را با دو لوله آغاز کنیم.جهت حفظ تعادل باید دو لوله مقابل هم در دستگاه قرار داده شوند.
۲. علت دیگر شکستن لوله داخل دستگاه مربوط به افراد تازه کاراست. که فراموش میکنند درب محافظ دستگاه را ببندند و یا آنرا محکم کنند.
نویسنده: مسلم رستمی راوری
ساقه
ساقه بخشی از محور اصلی گیاه است که معمولاً بیرون از خاک و به طور قائم در فضا قراردارد. با وجود این، ساقه‌هایی وجود دارند که به طور افقی در زیر یا روی خاک جای می‌گیرند. شکل کلی ساقه مخروطی است، یعنی در ناحیه یقه که در سطح خاک قراردارد، قطر بیشتری دارد و در انتها باریک است. بعضی از گیاهان مانند نخلها ساقة استوانه‌ای دارند.
نقش ساقه
1ـ نگاهداری: ساقه به گیاه استحکام می‌بخشد و برگها را به وسیله شاخه‌ها درسطوح مختلف نگاه می‌دارد.
2ـ هدایت: ساقه مسیر انتقال آب و نمکهای کانی از ریشه به برگهاست. همچنین موادی که در برگها ساخته میشوند از ساقه به ریشه و دیگر اندامهای گیاه پخش میشوند.
3ـ تولید بافتهای جدید: عمر متوسط یاخته‌های گیاهی یک تا سه سال است. آب و نمکهای کانی در یاخته‌های مرده جریان می‌یابد اما این جریان به انرژی نیاز دارد.
4ـ اندوختن مواد: ساقه‌های بعضی گیاهان قادرند مواد گوناگون را در بافتهای خود ذخیره کنند. مثلاً ساقه نیشکر، قند ذخیره میکند.
5ـ فتوسنتز: یاخته‌های سطحی ساقه‌های جوان دارای کلروفیل‌اند و در نتیجه می‌توانند همانند برگ عمل فتوسنتز را انجام دهند.
ساقه دارای ویژگیهای زیر است:
1ـ دستجات چوب و آبکش نخستین، برخلاف ریشه، به صورت دسته‌های توام چوب ـ آبکش قراردارند.
2ـ رشد چوب نخستین درون مرکزی است، در حالی که در ریشه برون مرکزی است.
3ـ در ساقه، برخلاف ریشه، روزنه وجود دارد و شاخه‌های آن از مریستم انتهایی سرچشمه می‌گیرند.
4ـ بشره در ساقه پیوسته است.
5ـ ساختار پسین ساقه همانند ریشه است.
شکل ظاهری ساقه
ساقه‌ها از نظر محیط زندگی بر سه نوع‌اند: ساقه‌های آبی، ساقه‌های هوایی و ساقه‌های زیرزمینی. ساقه‌ها در هر محیطی که زندگی کنند، عموماً گره و میانگره دارند. چون ساقه‌های آبی در آب زندگی میکنند لذا نیازی به بافت نگاهدارنده ندارند، در نتیجه یا فاقد بافت نگاهدارنده‌اند و یا مقدار بسیار کمی از آن دارند و از این‌رو عموماً نرم‌اند.
ساقه‌های هوایی و زیرزمینی بر اساس طول عمر، نوع گیاه و نیاز به حفاظت در برابر تغییرات اقلیمی محیط و نحوه رشد برچند نوع‌اند:
1) ساقه بازدانگان و دولپه‌ایهای چوبی: مانند گردو، سیب، کاج، بلوط.
2) ساقه گیاهان دولپه‌ای علفی: مانند لوبیا، نخود، آفتاب‌گردان و شمعدانی.
3) ساقه گیاهان تک لپه: مانند ذرت، جو گندم، مارچوبه و نخل.
4) ساقه‌های تغییر شکل یافته: مانند ساقه زیرزمینی سیب‌زمینی، پیاز، ساقه خزنده توت‌فرنگی و زنبق.
جوانه‌ها را، بر اساس محل قرارگرفتن آنها بر روی ساقه تقسیم میکنند:
-جوانه‌انتهایی : در نوک شاخه و ساقه قراردارد.
-جوانه جانبی یا محوری : در محور برگ یا در زاویه بین برگ و شاخه وجود دارد. این نوع جوانه‌ها فقط از نظر موقعیتشان بر روی شاخه با جوانه‌های انتهایی تفاوت دارند.
-جوانه فرعی : فقط در بعضی گونه‌ها وجود دارد. این نوع جوانه‌ها در نواحی گره روی جوانه محوری یا در یکی از دو طرف آن قرارگرفته‌اند. این جوانه‌ها رشد نمی‌کنند مگر اینکه جوانه محوری از میان برود.
-جوانه نابجا: گاهی جوانه‌ها در محلی غیر از گره‌های ساقه به وجود می‌آیند.
ساقه گیاهان دولپه‌ای علفی
دولپه‌ایهای علفی اغلب گیاهانی کوچک‌اند اگر غلاف را جدا کنیم، ساقه‌ای سبز و صاف دیده میشود که به گروه و میانگروه تقسیم شده است. و در مناطق معتدل می‌رویند. بیشتر آنها گیاهانی یکساله یا دوساله‌اند، ساختار ظاهری این گیاهان شبیه ساقه جوان گیاهان چوبی است. گره، میانگره و جوانه دارند، اما جوانه‌ها برهنه‌اند. گیاه در سرتاسر عمر فعال است. برگهای این گیاهان نمی‌ریزند و در نتیجه اثر برگها و اثر بافتهای آنها روی ساقه دیده نمی‌شوند.
ساقه گیاهان تک‌لپه‌ای
بیشتر گیاهان تک‌لپه‌ای مناطق معتدل علفی‌اند. تک لپه‌ایهای چوبی به مناطق گرم محدود و ساختار ظاهری آنها با بازدانگان و دولپه‌ایهای چوبی تفاوت دارد. ذرت از تک‌لپه‌ایهای علفی است که ساقه آن از غلاف برگ پوشیده شده است. اگر غلاف را جدا کنیم، ساقه‌ای سبز و صاف دیده میشود که به گره و میانگره تقسیم شده است. ساقه در منطقه میان گره کاملاً گرد است، اما در محل گره‌ها، کمابیش تخم‌مرغی شکل و در یک نقطه فرورفته است. در مراحل اولیه رشد ساقه، در نقطه فرورفته نامبرده، جوانه‌هایی به وجود می‌آیند که گل و گاهی ساقه تولید میکنند.
مهمترین انواع ساقه‌های تغییر شکل یافته عبارت‌اند از:
1. ساقه هوایی خزنده یا بن‌رست‌ها دادن نام رونده به انشعابات هوایی و نام بن‌رست به انشعابات افقی در خاک مورد قبول است.
2. ساقه‌های زیرزمینی این ساقه‌ها، اندامهای ذخیره‌ای گیاه به شمار می‌روند ساقه‌های زیرزمینی به اشکال ریزومها ، غده‌ها و پیازها (سوخ‌ها) دیده میشوند.
3. ساقه پیچنده یا پیچکها ساقه پیچنده دراز و باریک است و بافت استحکامی کمی دارد.
4. ساقه برگ‌نما شکل ظاهری ساقه برگ‌نما همانند برگ است، سبز رنگ‌اند و نقش برگ را هم انجام می‌دهند.
5. ساقه گوشتی در بسیاری از گیاهان ساقه و برگها سبزند و توانایی ساختن غذا را دارند.
6. ساقه خارنما اغلب خارهای گیاهان، ساقه تغییر شکل یافته یا زایده ساقه‌اند.
رشد ساقه
ساقه دارای رشد طولی و رشد قطری است. تمام ساقه‌ها رشد طولی دارند ولی رشد قطری در همه آنها دیده نمی‌شوند. هر دو نوع رشد نتیجه تقسیم یاخته‌های مریستمی و تولید یاخته‌های جدید است. رشد طولی همیشه مقدم بر رشد قطری است و ساقه‌هایی که دارای هر دو نوع رشدند، ابتدا رشد طولی را آغاز میکنند. به همین مناسبت رشد طولی را رشد نخستین و رشد قطری را رشد پسین می‌نامند. رشد پسین از یک سو استحکام ساقه را سبب میشود و از سوی دیگر هرسال یاخته‌های جوان و فعال جدیدی به وجود می‌آورد که انتقال مواد را درگیاه برعهده دارند. رشد پسین، بین بافتهای نخستین، که در نقاط مختلف سراسر ساقه و ریشه قراردارند، نوعی پیوستگی به وجود می‌آورد و امکان می‌دهد که گیاه مدت بیشتری زندگی کند.
ساختار ساقه تک‌لپه‌ایها با ساختار ساقة دولپه‌ایها و بازدانگان تفاوتهایی به شرح زیر دارد:
1ـ در ساقه دولپه‌ایها و بازدانگان، پروکامبیوم آوندی و در نتیجه دسته‌های آوندی در یک ردیف به صورت حلقه قراردارند، اما در تک‌لپه‌ایها، جز در مواردی معدود در سرتاسر بافت مریستمی اصلی یا حداقل در بخش بیرونی آن پراکنده‌اند.
2ـ در ساقه بیشتر تک‌لپه‌ایها، کامبیوم آوندی تولید میشود و همه نوارهای پروکامبیوم فقط بافت چوبی نخستین و بافت آبکشی نخستین تولید میکنند.
3ـ در تک‌لپه‌ایها، تشخیص پارانشیم پوستی از استوانه مرکزی اغلب دشوار و حتی گاهی غیرممکن است.
4ـ مغز اکثرا تحلیل رفته است.
پیدایش بافتهای پسین در ساقه
هنگامی که گیاه به حد معینی از رشد طولی رسید، ساقه دیگر نمی‌تواند به حد کافی نقش نگاهداری و هدایت مواد را ایفا کند، لذا این اندام رشد قطری پیدا میکند. این کیفیت بر اثر پیدایش بافتهای هادی جدیدی صورت می‌گیرد که از یک مریستم ثانوی، یعنی کامبیوم یا لایه زاینده چوب ـ آبکش، حاصل میشوند افزایش قطری ساقه سبب ایجاد شکافهایی در بشره و پوست می‌گردد. در این صورت نقشهای حفاظتی و ذخیره‌ای بشره و پوست به وسیله بافتهای جدیدی که جانشین آنها می‌گردند ایفا خواهد شد. این بافتهای جدید که شامل چوب پنبه و فلودرم‌اند از دومین لایه زاینده، یعنی فلوژن، حاصل میشوند.
ساختار ساقه در محل گره
دسته‌های آوندی برگها و جوانه‌ها ادامه بافتهای هادی ساقه‌اند. از آنجا که برگ و جوانه در محل گره ساقه قرار دارند گره محل پیوند بافتهای آوندی برگ، جوانه و ساقه است. ناحیه گره ساختاری پیچیده دارد. در بالای محلی که آوندهای ساقه منشعب می‌گردند تا وارد برگ و جوانه شوند محفظه‌هایی به نام جای خالی برگ یا جای خالی جوانه پدید می‌آیند. در محل انشعاب شاخه از ساقه اصلی نیز جای خالی ایجاد میشود.
بخشی از دسته آوند را که بین استوانه مرکزی ساقه و قاعده برگ یا قاعده جوانه قرارمی‌گیرد، به‌ترتیب اثربرگی و اثر جوانه‌ای گویند.
ساختار تشریحی یقه
ناحیه هم مرز دو اندام ریشه و ساقه را «یقه» گویند. یقه در حقیقت همان ساقه‌چه نخستین گیاه است که محور زیر لپه نام دارد. چنانکه می‌دانیم دسته‌های چوب و آبکش در ریشه متناوب و در ساقه هم‌پهلوست. این تغییر محل دسته‌های چوبی و آبکشی در ریشه و ساقه در ناحیه یقه و یا ساقه‌چه صورت می‌گیرد.
منبع
کاریوتایپ تستی است برای تعیین اندازه, شکل و تعداد کروموزومها در یک سلول. افزایش, کاهش یا اشکال غیرطبیعی قطعات کروموزومی می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در رشد, تمایزو اعمال مختلف بدن یک فرد شود
کروموزوم های سلول در حال تقسیم انسانی را به آسانی می توان در مراحل متافاز یا پیش متافازی تجزیه و تحلیل کرد.طی این مراحل کروموزوم ها زیر میکروسکوپ به شکل یک گستره ی کروموزومی ظاهر می شوند و هر کروموزوم مرکب از دو کوماتید است که د محل سانترومر به هم پیوسته اند.هر کروماتید شامل مارپیچ دوگانه ای از DNA است.سانترومر یا فرورفتگی اولیه به عنوان ناحیه ای که به رشته های دوک متصل می شود در تقسیم سلولی مهمی ایفا می کند.سانترومر یک شاخص استاندارد سیتوژنتیکی است که کروموزوم ها را به دو بازوی یکی بازوی P (از petite به معنی کوچک) و دیگر q تقسیم می کند.بازوهای هر کروموزومی با شماره های کروموزومی که علایم p و q به دنبال آنها می آیند نشان داده می شوند.برای مثال IIP به معنی بازوی کوتاه کروموزوم شماره II و yq به معنی بازوی بلند کروموزوم y است.کروموزوم های انسان بر حسب محل سانترومر به سه نوع دسته بندی می شوند:
۱-متاسانتریک کروموزومی است که دو بازوی کم و بیش مساوی دارد.
۲-ساب متاسانتریک با یک سانترومر دور از مرکز کروموزومی است که آشکارا بازوهایی با مدل متفاوت دارد.
۳-آکروسانتریک کروموزومی با سانترومر نزدیک به انتهاست.
نوع چهارمی از کروموزوم های موسوم به تلوسانتریک که سانترومری واقع در یک انتها دارد در انسان دیده نمی شود ولی سایر گونه ها نوع رایجی است برای مثال کروموزوم های موش تلوسانتریک اند.
کروموزوم های آکروسانتریک انسان (کرومووم های ۲۲,۲۱,۱۵,۱۴,۱۳ )توده های کروماتینی کوچکی مشهود به ماهواره دارند که با یک بند باریک (فرورفتگی ثانویه )به انتهای بازوی کوتاه آنها متصل اند.بندهای این پنج زوج کروموزوم حاوی ژن های مربوط به سنتز RNA ریبوزومی (r RNA ) نوع ۱۸S و ۲۵S هستند.
روش های رنگ آمیزی در تحلیل روزمره:
تعدادی از شیوه های بندینگ به طور روزمره برای شناسایی کروموزوم و تجزیه و تحلیل ساختار کروموزومی در آزمایشگاه های سیتوژنتیک کاربرد دارند.
G بندینگ :
در این تکنیک که گسترده ترین کاربرد را دارد کروموزوم ها را پس از تاثیر دادن تریپسین توسط گیمسا رنگ آمیزی می کنند.هر زوج کروموزومی با الگوی اختصاصی از بندهای روشن و تاریک (بندهای G ) رنگ می پذیرند.
Q بندینگ :
این شیوه مستلزم رنگ آمیزی با کویناکوین فردل یا ترکیبات وابسته آن و مشاهده توسط میکروسکوپ فلوئورسانس است.کروموزوم ها با الگوی ویژه ای از بندهای درخشان و تیره (یندهای a) رنگ می گیرند بندهای درخشان Q تقریبا درست با بندهای تاریک G مطابقت دارند.
R بندینگ:
اگر کروموزوم ها را پیش از رنگ آمیزی با گیمسا تحت تاثیر گرما قرار دهند بندهای تاریک و روشن (بندهای R )حاصل وضعیتی معکوس الگوی به دست آمده با رنگ آمیزی G و Q پدید می آورد.این تکنیک شیوه ی استاندارد در بسیاری از آزمایشگاه ها به ویژه در اروپا است.
روش های ویژه:
تعدادی از تکنیک های کشت و رنگ آمیزی کروموزومی برای وضعیت های ویژه کاربرد دارند که عبارتند از:
C بندینگ:
این شیوه به ویژه در رنگ آمیزی ناحیه ی سانترومری کروموزوم ها و نواحی شامل هسته و کروماتین (یعنی بخش های از کروموزوم های ۱۶q,9q,1q که در مجاورت سانترومر قرار دارند و نیز بخش yq )به کار میرود.هتروکروماتین نوعی کروماتین است که خاصیت آن باقی ماندن به حالت متراکم است و در سلول هایی که در حال تقسیم نیستند (در سلول های اینترفازی ) به تیرگی رنگ می پذیرند.
جسم بار
در سال 1949 دو دانشمند به نام بار و برتروم مشاهده نمودند سلول های عصبی در گربه های ماده دارای یک جسم رنگ پذیر و متراکم و تیره رنگی است در صورتی است که این جسم متراکم در گربه های نر وجود ندارد و به این جسم جسم بار گفته شداسم دیگر آن بار بادی می باشد در سال 1959 داشمندی به نام ohino مطالعات بیشتری انجام دادو مطالعات خود را بروی انسان نیز انجام داد از سلول های مخاط دهانی و ای تلیوم و مایع آمینیوتیک انسان استفاده کرد مشاهده کرد در سلول های سوماتیک خانم ها به میزان یک عدد وجود دارد ولی اقایان ندارداو ریخت کرو موزوم های مختلف را بررسی کرد و فرمولی را بدست آورد b=N-1 جسم میله ای کروی محدب دنباله دار به طول یک میکرو متر
جسم بار: كروموزومX ی را می توان در سلول های ماده كه تقسیم نمی شوند ، مشاهده كرد به صورت توده ای تیره به غشاء هسته سلول چسبیده است و كروماتین جنسی و جسم بار خوانده می شود. جسم بار یكی از كروموزوم های X است كه به طور غیر فعال در كنار هسته معمولی قرار دارد. تعداد كروماتین جنسی برابر تعداد كروموزوم X جنسی موجود در سلول های nx-۱ است
كروماتین جنسی (جسم بار) : در اكثر سلول های اینترفازی زنان سالم ، جسم كوچك و رنگ پذیری در مجاورت غشای هسته وجود دارد كه در اصطلاح سیتولوژی به آن كروماتین جنسی یا به نام كاشف آن جسم Barr می گویند. تحقیقات بعدی ثابت كردند كه جسم بار غیر از یكی از دو كروموزوم جنسی X چیز دیگری نیست . بنابراین در زنانی كه تنها یك كروموزوم جنسی دارند و در مردان طبیعی كه یك كروموزوم X وجود دارد ، جسم بار دیده نمی شود.بنابراین در زنان مبتلا به سیندرم ترنر(XO ) كروماتین جنسی نیست و یا در زنان با وضعیت كروموزومی XXX دو كروماتین جنسی دیده می شود . جالب آن كه مردان با فرمول كروموزومی XXY (كلاین فلتر) نیز یك كروماتین جنسی دارند.
كروماتین Y (جسم Y) : اگر سلول های اینترفازی مردان را با كیناكرین خردل و یا كیناكرین دی هیدروكلراید رنگ آمیزی و با میكروسكوپ فلورسانس مشاهده كنیم ، در هسته ی سلول های آن ها جسم روشن و درخشانی را كه همان كروموزوم Y باشد خواهیم دید. از این مسئله مانند حالت قبل برای تشخیص مردانی كه از نظر كروموزوم Y اختلال داشته باشند (مانند XYY )استفاده می شود.
منبع
آز زیست گیاهی - ساقه ی برگ بیدی