بيماري ژيارديا چيست؟

ژياردياز يک عفونت تک ياخته اي روده باريک است که توسط ژيارديا لامبليا ايجاد مي‏شود و اغلب بدون نشانه باليني است اما مي‏تواند به صورت اسهال حاد يا مزمن تظاهر نمايد ان پزشكي

به دليل آنکه تعداد زياد انگل در عمل جذب ويتامين‏هاي محلول در چربي و چربيها اختلال ايجاد مي‏کند در عفونتهاي شديد ممکن است استئاتوره، کم خوني، ضعف و کاهش وزن مشاهده گردد.

اتيولوژي

ژيارديا لامبليا(G.lamblia) يک تک ياخته تاژکدار است که تروفوزوايت پهن و گلابي شکل آن بين ۵/۹ تا ۲۰ ميکرون طول و ۵ تا ۱۵ ميکرون عرض دارد. داراي دو هسته و چهار زوج تاژک است. کيست بيضوي آن، ۱۰ ميکرون طول، ۸ ميکرون عرض(به طور متوسط) و دو يا چهار هسته دارد.

وجود صفحه مکنده در سطح شکمي‏ژيارديا چسبيدن آن را به مخاط روده تسهيل مي‏نمايد. PH مطلوب براي تروفوزوايت ۶ تا ۷ است و در اثر شرايط نامساعد (اسيد معده) به سرعت نابود مي‏گردد و به نظر نمي‏رسد که در انتشار بيماري نقشي داشته باشد مدفوع معمولا تنها حاوي کيست است اما در زمان بروز اسهال، تروفوزوايت نيز ممکن است مشاهده شود. کيست در قسمت انتهائي ايلئوم تشکيل مي‏شود و قادر است به مدت ۳ ماه در آب زنده بماند.

غلظتهاي معمول کلر که براي تصفيه آب آشاميدني به کار مي‏رود کيست را از بين نمي‏برد. هر کيست پس از رسيدن به ژژونوم، چهار تروفوزوايت آزاد مي‏کند

اپيدميولوژي

اين انگل از تمام نقاط دنيا گزارش شده است اما ميزان آلودگي انسانها در مناطق مختلف بين ۱ تا ۲۵ درصد متفاوت است. در مناطق گرمسير و نقاطي که تراکم جمعيت زياد و امکانات بهداشتي کم است شيوع بيشتري دارد.

اطفال حدود سه بار بيش از بزرگسالان مستعد ابتلاء به بيماري هستند و به همين دليل موارد آلودگي با ژيارديا در مدارس ابتدائي و يتيم خانه‏ ها بيشتر مشاهده مي‏گردد

انسان تنها مخزن شناخته شده انگل است و انتقال بيماري از شخص به شخص يا از طريق مصرف غذا و آب آلوده صورت مي‏گيرد.

به ندرت با نفوذ فاضلاب در آب آشاميدني يک شهر ممکن است عفونت ژيارديائي به صورت همه گير بروز کند و بايد توجه داشت که کلرينه کردن آب به روش معمول کيست ژيارديا را نابود نمي‏کند. در برخي از موارد اسهال مسافران، ژيارديا مسئول بوده است

نشانه ‏هاي باليني

در اکثر موارد آلودگي به ژيارديا موجب بروز نشانه باليني نمي‏گرددو در عده کمي‏از بيماران نيز شدت نشانه‏هاي باليني از نفخ خفيف و سوء هضم تا اسهال شديد و سوء جذب متفاوت است. ژيارديا هر چند که در شيرخواران نيز مشاهده مي‏گردد اما در کودکان بزرگتر شايعتر است.

کيست ژيارديا ممکن است در مدفوع تعدادي از افراد سالم جامعه (حاملين) يافت شود بدون آنکه نشانه باليني داشته باشندفاصله بين آلودگي و بروز علائم حدود ۱۵ روز است و شروع بيماري ممکن است ناگهاني وبه صورت يک گاستروآنتريت حاد يا تحت حاد باشد.

 بي اشتهائي، تهوع، احساس سنگيني در اپيگاستر و اسهال آبي در اغلب بيماران وجود دارد. اسهال ممکن است مزمن شود و يا به صورت متناوب ظاهر گردد.

سندرم سوء جذب)

در بعضي موارد اسهال ناشي از ژيارديا مزمن ميشود و چند ماه طول مي‏کشد. کاهش وزن،‌ اتساع شکم و نفخ ظاهر شده،‌ مدفوع کمرنگ و حجيم و بدبوست و تابلوي بيماري مشابه بيماري اسپرو مي‏گردد.

 اين مسئله مي‏تواند علاوه بر کاهش وزن سبب اختلال در رشد کودکان گردد اما تمام اختلالات پس از درمان موفقيت آميز عفونت، بهبود مي‏يابند.

در اين شکل از بيماري اختلال جذب چربي وجود دارد و ممکن است جذب گزيلوز ويتامين B۱۲ نيز کاهش يابد.

پيشگيري

اقدامات بهداشتي از نظر جمع آوري صحيح فاضلاب، محافظت منابع آب آشاميدني از آلودگي و رعايت بهداشت فردي اصول کلي پيشگيري از بيماري را تشکيل مي‏دهند. توصيه مي‏شود تا اطرافيان نزديک بيمار از نظر وجود ژيارديا در روده (آزمايش نمونه مدفوع) مورد بررسي قرار گيرند.

درمان دارويي با داروي مترونيدازول يا تينيدازول صورت ميگيرد

 دکتر لیلا هاشمی