پرورش مهارتهای مطالعه


حافظه انسان طوری است كه پس از چند دقیقه قسمتی از مطالب را فراموش می كند، و بعد از یك شبانه روز فقط رئوس مطالب را به خاطر می آورد. اما اگر در روش‌های مطالعه خود تجدید نظر كنید، می توانید بر این ضعف ذاتی حافظه غلبه كنید. در این مقاله شما را با تعدادی از این روش‌ها آشنا خواهیم كرد.


یك خواننده خوب كسی است كه تا جایی كه ممكن است:
- نكات اصلی مطلب را بگیرد.
- در مورد آنچه نویسنده می گوید، فكر كند.
- فعال باشد نه منفعل.
- بر روی چیزی كه می خواند تمركز كند.
- هر چیزی را به آن موضوع مربوط است به خاطر بیاورد.
- آنچه را می خواند با زندگی شخصی خود مرتبط كند.

 
با استفاده از روشهای زیر و تمرین بیشتر به زودی به نتیجه خوبی می رسید:

۱- در مورد موضوعی كه قرار است بخوانید فكر كنید:
- در مورد این موضوع چه می دانم؟
- چه چیزی می خواهم یاد بگیرم؟
- بعد از خواندن، چه چیزی یاد گرفته‌ام؟

۲- ابتدا بخشی را كه می خواهید بخوانید سریع نگاه كنید:
- چه مطلبی به نظرتان آشناست؟
- چه چیزهایی به نظرتان تازگی دارد؟
- درك كلی شما از موضوع چیست؟

۳- این بار مطالب را به دقت بخوانید و از نكات مهم یادداشت بردارید:
- نكات مهم و اصطلاحات خاص را روی برگه‌های یادداشت و یا كارتهای كوچكی بنویسید. این كار در دوره مطالب به شما كمك می كند.
- مطالبی را كه كاملا متوجه نشده‌اید، دوباره بخوانید.
- فكر كنید كه از كجا می توانید راجع به این موضوع اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.
- این موضوع با كدامیك از موضوعات درسی دیگر شما ارتباط دارد؟

۴- آنچه را كه خوانده‌اید، دوره كنید:
- بعد از هر قسمت مطالبی را كه خوانده‌اید، برای خود تكرار كنید.
- در پایان هر بخش نكات مهم را مرور كنید.
- مطالبی را كه خوانده‌اید برای خود یا یكی از دوستانتان یا یكی از اعضای خانواده به زبان خود بیان كنید. این كار ذهن شما را منظم می كند.
تونی بوران در كتاب " چگونه از مغز خود بهتر استفاده كنیم؟ " می گوید:
منحنی حافظه انسان طوری است كه به فاصله چند دقیقه قسمتی از مطالب را فراموش می كند، و بعد از ۲۴ ساعت تقریبا فقط رئوس مطالب را به خاطر می آورد، رئوس مطالب هم بعد از مدتی فراموش می شود مگر اینكه :
فرد پس از ۱۰ دقیقه یك بار مرور، پس از 24 ساعت یك بار مرور، و پس از یك هفته یك بار مرور انجام دهد و از مطلبی كه یاد گرفته است در عمل استفاده كند.


تکنیک یادگیری یک بار برای همیشه

این روش كه یكی از قویترین روش‌های یادگیری است در سال 1996 توسط فردی به نام رابینسون ابداع شد. در این روش سعی بر این است تا با ایجاد زمینه ای در ذهن قبل از مطالعه، روند یادگیری فعال تر و آسان تر گردد. (SQ3R) مخفف این كلمات است: پیش خوانی (Survey)، سؤال سازی (Question)، خواندن (Read)، بازگویی و تعریف (Recite) و مرور (Review).


در ادامه به مراحل مختلف این روش اشاره می كنیم:

پیش خوانی:
درسی را كه می خواهید بخوانید، ابتدا پیش خوانی كنید. سعی كنید برای پیش خوانی از روش زیر استفاده نمایید:
- نگاهی سریع و گذرا به متن بیاندازید.
- نكات مهم و كلیدی را بیابید.
- سؤالات و تمرین‌های آخر درس را مرور كنید.
- پاراگراف اول و آخر و خلاصه درس را به شیوه ای گذرا بخوانید.



 


سؤال سازی:
در ذهن خود سؤالاتی راجع به موضوع درس بسازید. برای این كار می توانید:
- عناوین و تیترها را بصورت سؤال درآورید.
- از خود بپرسید: "راجع به این موضوع چه می دانم؟"، "معلم راجع به این موضوع چه چیزهایی می گفت؟" و سؤالاتی از این قبیل.

خواندن:
متن درس را بطور كامل بخوانید. در هنگام خواندن:
- به دنبال جواب سؤالاتی باشید كه در ذهن خود ساخته بودید.
- به سؤالات آخر درس جواب بدهید.
- زیر نكات مهم خط بكشید.
- اگر مطلبی را درست نفهمیده‌اید، دوباره آن را بخوانید.

بازگویی و تعریف مطالب:
بعد از آنكه خواندن یك بخش به پایان رسید، به بازگویی مطالب آن بپردازید.
- مطالب درسی را از حفظ برای خود تكرار كنید و یا خلاصه نویسی كنید.
- در تكرار مطالب از روشی كه متناسب با تكنیك یادگیری‌تان است، استفاده كنید و به خاطر داشته باشید كه هر چه بیشتر از حواس پنجگانه خود استفاده كنید، مطالب بهتر در حافظه‌تان جای می گیرد.

قدرت یادگیری سه برابر می شود با: دیدن، بیان كردن، شنیدن.
و این قدرت چهار برابر می شود با: دیدن، بیان كردن، شنیدن و نوشتن!


مرور مطالب:
بعد از آنكه مطالب را بطور كامل خواندید و برای خود بازگو كردید، نوبت به مرور مطالب می رسد.
- روز اول: بلافاصله بعد از مرحله تعریف و بازگویی، 5 دقیقه سریع مطالب را مرور كنید.
- 24 ساعت بعد: كتاب را ورق بزنید و به نكات مهم نگاهی بیاندازید، به مدت 5 دقیقه این كار را انجام دهید.
- یك هفته بعد: به مدت 5 دقیقه مطالب درسی را مرور كنید. برای مطالبی كه به نظرتان سخت تر است بیشتر وقت بگذارید.
- و به همین ترتیب هر چند وقت یك بار مطالب را مرور كنید تا هنگام امتحان به مشكلی برخورد نكنید.


به خاطر داشته باشید:

كسانی كه مطلبی را 6 بار پیاپی می خوانند در مقایسه با كسانی كه در 6 نوبت و هر بار 5 دقیقه. این كار را می كنند، درصد یادگیری كمتری دارند.چرا كه در فواصل زمانی قدرت پردازش ذهن بالاتر می رود.

منبع:http://www.civil-eng.ir/