جزوه تالوفیت ها (بخش اول / مبانی جلبک شناسی)

واژه تالوفیت از دو کلمه Thallus و phyta تشکیل می‌یابد که در منابع فارسی تحت عنوان تال ‌داران یا ریسه داران آورده شده است. درعلم گیاه شناسی تالوفیت شامل بررسی و شناخت جلبک ها و قارچ ها و گلسنگ ها می باشد.
در گیاهان تال‌‌دار پیکره گیاه در ریشه و ساقه و برگ متمایز نشده است و بافتهای آوندی وجود ندارد. گامتها دارای دیواره سلولی بوده و تخم تا زمانی که در داخل دستگاه زایشی ماده محصور است به جنین پرسلولی مبدل نمی‌گردد.
تاریخچه :
دانشمندی به نام اندلیچر در سال 1836 ، قارچها ، جلبکها و گلسنگها را در یک گروه گیاهی به نام تالوفیتها قرار داد. در سال 1886 دانشمندی به نام ایشلر تمام عالم گیاهی را در چهار شاخه بریوفیتها (هپاتیکها و خزه‌ها) ، تالوفیتها (قارچها ، جلبکها ،گلسنگها) ، پتریدیوفیتها ، اسپرماتوفیتها قرار داد.
طبقه بندی تالوفیتها
1.    تالوفیتهای کلروفیل‌دار (شامل جلبکها در 8 یا 10شاخه)
2.    تالوفیتهای بدون کلروفیل (مایکوتا/ قارچ ها)
3.    گلسنگها (شامل قارچ + جلبک)

جلبکها ساده‌ترین موجودات واجد کلروفیل هستند. سه تفاوت عمده بین جلبکها و گیاهان عالی وجود دارد. اولا جلبکها فاقد ریشه ، ساقه و برگ هستند، ثانیا در اطراف اندامها یا ساختارهای زایشی جلبکها یاخته‌های محافظ وجود ندارد، ثالثا جنین در جلبکها دیده نمی‌شود.

در طبیعت جلبکها در محیطهای گوناگون یافت می‌شوند. آب محیطی است که بیشترین جلبکها را در خود جای داده است.در سطح خاکهای مرطوب نیز تعداد بسیار زیادی جلبک یافت می‌شود. بخشهای هوایی درختان و همچنین سنگها و صخره‌ها محلهای دیگری هستند که جلبکها می‌توانند بر روی آنها رشد کنند. بعضی از جلبکها می‌توانند در محیطهای غیر معمولی ، مثل دریاچه‌های نمک ، چشمه‌های آب گرم و یخچالهای طبیعی و حتی در درون بدن و بافتهای موجودات زنده زیست کنند.

مشخصات تال در جلبکها
اندازه تال در جلبکها از چند میکرون تا چندین متر می‌رسد. همچنین تال به اشکال مختلف از قبیل تک یاخته‌ای (متحرک و غیر متحرک) ، کلونی ، ریسه‌ای ، پارانشیمی و سیفونی دیده می‌شود. ساختار یاخته‌ای جلبکها نیز به دو صورت پروکاریوتی و یوکاریوتی است. ساختار پروکاریوتی مربوط به جلبکهای سبز - آبی و ساختار یوکاریوتی مربوط به بقیه جلبکهاست.
تولید مثل در جلبکها
تولید مثل در جلبکها به دو روش غیر جنسی و جنسی صورت می‌گیرد. تولید مثل غیر جنسی یا رویشی توسط یاخته‌های رویشی معمولی انجام می‌شود بدون آنکه در دیواره یاخته اصلی تغییری حاصل گردد قطعه قطعه شدن کلونی ، ریسه یا بطور کلی تال ، تقسیم یاخته‌ای به صورت دوتایی و تغییر شکل یاخته‌های رویشی و تبدیل آنها به یاخته‌های مقاوم و زایشی از انواع تولید مثل رویشی بشمار می‌آیند. تولید مثل غیر جنسی ، روش معمولی و طبیعی جلبکهاست که در این حالت هاگهای متحرک به نام زئوسپور و یا غیر متحرک بنام آپلانسپور در کیسه‌هایی به نام هاگدان بوجود می‌آیند.

تولید مثل جنسی نتیجه آمیزش دو یاخته‌ جنسی نر و ماده به نام گامت است. هنگام آمیزش گامتها ، مراحلی به نام یاخته تخم ایجاد می‌گردد. گامتها ممکن است از نظر شکل و اندازه با هم برابر باشند که در این صورت آنها را ایزوگامت گویند گاهی یکی از گامتها بزرگتر از دیگری است و آنیزوگامت می‌نامند. صرف نظر از اندازه گامتها ، اگر یکی از گامتها کوچکتر و متحرک و گامت دیگر بزرگتر و غیر متحرک باشد در این صورت آنها را هتروگامت گویند. در جلبکهای تکامل یافته ، یاخته‌های زایشی در ساختارهای ویژه‌ای بوجود می‌آیند ساختاری که یاخته‌های نر را بوجود می‌آورد بنام آنتریدیوم وساختاری که یاخته‌های ماده را تولید می‌کند اوئوگونیوم نامیده می‌شود.
چرخه زندگی جلبکها
چرخه زندگی جلبکها از دو قسمت تشکیل شده است. مرحله هاپلوئیدی یا گامتوفیتی که طی آن یاخته‌های نر و ماده بوجود می‌آیند و پس از ترکیب آنها با یکدیگر یاخته دیپلوئید تخم حاصل می‌شود. مرحله بعدی با ایجاد یاخته تخم آغاز می‌گردد که آن را مرحله اسپروفیتی گویند. حال اگر رویش تخم با تقسیم به روش میوز انجام گیرد مجددا مرحله گامتوفیتی یا هاپلوئیدی بوجود می‌آید در این حالت مرحله اسپورفیتی بسیار کوتاه است. در صورتی که رویش تخم با تقسیم به روش میوز همراه نباشد گیاه دیگری به نام اسپروفیت تولید می‌شود که تعداد کروموزوم آن دو برابر گیاه اول است و در نتیجه مرحله اسپروفیتی طولانی می‌گردد.

بر اساس رایج ترین رده بندی، جلبک ها به 8 شاخه اصلی تقسیم می شوند:

1. جلبكهاي سبزـ آبي يا شاخة سيانوفيتها (Cyanophyta)

2. اوگلنها يا شاخة اوگلنوفيتا (Euglenophyta)

3. دينوفلاژلاتها يا شاخة پيروفيتا (Pyrrhophyta)

4. كريسوفيتها يا شاخة كريسوفيتا (Chrysophyta)

5. جلبكهاي سبز يا شاخة كلروفيتا (Chlorophyta)

6. كاراها يا شاخة كاروفيتا (Charophyta)

7. جلبكهاي قهوه‌اي يا شاخة فئوفيتا (Phaeophyta)

8. جلبكهاي قرمز يا شاخة رودوفيتا (Rhodophyta)

در اینجا جزوه پاورپویینت درس تالوفیت ها بخش اول در 58 صفحه برای شما عزیزان قرار داده شده است.

 لینک دانلود مستقیم فایل در 58 صفحه

حجم فایل: 3.8 مگابایت